این روند طبق برنامه از پیش اعلام شده، از هفته گذشته آغاز شد و قرار است براساس آن کنترل 6 منطقه از آرام‌ترین نقاط شمال و مرکز افغانستان به نیروهای افغان واگذار شود. در این باره با پیرمحمدملازهی کارشناس مسائل افغانستان گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به خشونت‌های اخیر در افغانستان این روند انتقال مسئولیت چقدر می‌تواند به واقعیت نزدیک شود؟
در این مسئله که آمریکا و نیروهای ناتو در نظر دارند مسئولیت تأمین امنیت مناطق مختلف افغانستان را به‌تدریج در اختیار ارتش و نیروهای امنیتی این کشور قرار بدهند تردیدی نیست. تردید در اینجاست که آیا نیروهای دولتی افغانستان در شرایط کنونی توان آن را دارند که امنیت را در این کشور حفظ و با حملات به‌ویژه از سوی طالبان مقابله کنند یا نه. همچنین یک بحث جدی وجود دارد که اگر معادلات در این کشور به هم بخورد آیا نیروهای آمریکایی بار دیگر در این کشور دخالت می‌کنند؟
آمریکایی‌ها به هر حال می‌خواهند یک تغییر وضعیت نظامی بدهند؛ اگر آن اصطلاح جنگ ویتنام معروف به «ویتنامی کردن» جنگ را در نظر بگیریم، می‌توان گفت که آنها می‌خواهند اکنون جنگ را به نوعی افغانی کنند؛ یعنی به جای آنکه خودشان هزینه مادی و انسانی پرداخت کنند می‌خواهند این هزینه را خود مردم و دولت افغانستان برعهده بگیرند و خودشان در پشت پرده باشند. به همین خاطر است که بحث خروج تدریجی نیروهای آمریکا و امضای یک پیمان استراتژیک مطرح است که براساس آن، نیروهای آمریکا در چهار پنج پایگاه نظامی در افغانستان مستقر خواهند بود.
- یعنی این استراتژی جدید آمریکا در جنگ افغانستان است؟
بله. استراتژی جدید آمریکا و دولت اوباما این است که خود را آرام‌آرام از درگیری مستقیم با نیروهای طالبان کنار بکشند ولی این مسئله به این معنا نیست که صحنه را به‌طور کامل خالی کنند. اکنون مسئولیت امنیتی مناطقی به نیروهای افغان داده شده است که کم و بیش یک امنیت نسبی داشته‌اند. مثلاً بامیان که منطقه آرامی به حساب می‌آید یا لشکرگاه که نیروهای طالبان دیگر آن فعالیت‌های دو سه سال گذشته را در آن ندارند.
- به‌نظر می‌رسد حملات نیروهای طالبان افزایش یافته است، آیا طالبان تقویت شده است؟
این تحلیل تا حدی درست است اما باید توجه داشت که معمولاً در فصل تابستان که شرایط جغرافیایی در افغانستان مناسب می‌شود نیروهای طالبان فعال‌تر می‌شوند. در شرایط کنونی یک مورد دیگری هم به این مسئله اضافه شده که بحث مذاکره طالبان با آمریکا و دولت افغانستان است. شبه نظامیان طالبان معمولاً وقتی بحث مذاکره به میان می‌آید حملات خود را تشدید می‌کنند تا بتواند با موضع قوی‌تری در گفت‌وگوها حاضر شوند. در مورد ترورهایی که صورت می‌گیرد واقعاً مشخص نیست که طالبان یا گروه‌های دیگر عامل آن هستند.
معمولاً طالبان برای آنکه قدرت خود را نشان دهد مسئولیت چنین حملاتی را بر عهده می‌گیرد ولی خیلی نمی‌شود روی این مسئله حساب کرد. گروه‌هایی مثل حقانی یا ناراضیانی که مثلاً در بمباران آمریکایی‌ها خانواده‌هایشان را از دست داده‌اند وجود دارند که انگیزه کافی برای چنین ترورهایی دارند.
